Mavi 16 Yaşında!

Ekibimiz ile birlikte, 16 yıl boyunca binlerce aileye hizmet verdik. Aldığımız her teşekkür bizi daha da güçlendirdi. Hep birlikte nice 16 yıllara. 

Normal Hareketlilik ve Hiperaktivite Farkı

Yaşa ait normal hareketlilik ile hiperaktivite sık sık birbirine karıştırılmaktadır. Yeni yürümeye 
başlayan bebekler çevreyi keşfetmek konusunda çok fazla merak ve istek duyarlar ve bu da onların sürekli hareket halinde olmaları sonucunu doğurur. İki yaşına kadar da genellikle bu böyle sürer. Bu normal hareketliliğe rağmen bu yaşlardaki bebeklerin de yaşlarına uygun bazı aktivitelerde dikkatlerini belli bir süre yoğunlaştırabilmeleri ve önlerindeki aktiviteye ilgi göstermeleri beklenir. Genellikle bebekler kendiliklerinden oturup bu tür aktivitelerle ilgilenmezler. Bir yetişkinin kontrolüne ve yönlendirmesine ihtiyaç duyarlar. Önüne, yaşına uygun oyuncaklar konan ve iyi yönlendirilen bebekler bu oyunlara karşılık verirler.

Bebeklerin uyku, yemek, sağlık problemleri yoksa ev bebek için huzurlu bir ortamsa, yeterli ilgi ve sevgiyi görebiliyorlarsa keyifli oldukları zamanlarda bu tür oyunlara katılıp zevk almaları beklenir. Ancak 2 yaşından itibaren yetişkin desteğiyle bile hiç oturtulamayan hiçbir oyun materyali ile ilgilenmeyen bebeklerin dikkatle takip edilmesinde fayda vardır. Bu durum bebeğin hiperaktif olduğu anlamına gelmeyebilir ancak en azından olma olasılığı düşünülebilir. Hiperaktivite olasılığının varlığı en iyi 3 yaşına gelip yuvaya başladığında anlaşılabilir. Çünkü sosyal bir ortam içinde uygun oyun malzemesine, kurala ve düzene rağmen çocuk aşırı hareketli görünüyorsa yuvadaki uzmanlar yardımıyla yuva ortamında da takip edilip davranışlarının değişik durumlarda ve ortamlarda nasıl değiştiği gözlenmelidir.

Uzun süreli gözlemlerin sonunda yaşıtlarına göre anlamlı farklılık gösteren çocuklar evde de benzer davranışlar içindeyseler okul dönemine kadar takip edilirler. Daha küçük yaşlarda da hiperaktivite tanısı konulmakla beraber bu tanı için en uygun yaş çocuğun ilkokula başladığı yaştır. Yine de daha küçük yaşlarda hem anne-babanın hem de yuva öğretmenin böyle bir şüphesi varsa dikkatli olunması, çocuğun takip edilmesi ve dikkatini yoğunlaştırabileceği oyun alternatiflerinin yaratılması gerekmektedir. Çocuklardaki hareketlilik  sadece hiperaktivitenin değil çocukluk çağına ait bir çok ruhsal ve davranışsal sorunun habercisi olabilir. Bu nedenle anne-babaların ve öğretmenlerin çocukları dikkatle takip etmeleri gerekmektedir.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Tedavisi

DEHB hem tıbbi hem de psiko-sosyal tedavi yöntemlerinin bir arada kullanılmasını gerektiren bir

sorundur. Bu çocuklar için bireyselleştirilmiş özel eğitim programları planlanmakta ve yaşanan sorunun çocuğun akademik ve sosyal yaşamını etkileme yoğunluğuna bağlı olarak, çocuğun ihtiyaç duyacağı yoğunlukta uygulanmaktadır. Planlanan özel eğitim seanslarında dikkat ve konsantrasyon süresinin ve kalitesinin arttırılması, bedensel koordinasyonun sağlanması, hareketliliğin kontrol edilmesi, masa başı çalışma süresinin arttırılması, uygun çalışma yöntemlerinin öğretilerek çalışma becerilerinin geliştirilmesi, dürtü kontrolünün sağlanması, planlama ve organizasyon becerilerinin geliştirilmesi, yönerge alma ve uygulama becerisinin geliştirilmesi hedeflenmektedir.

DEHB’si olan çocuklar için tedavi planı yapılırken bir çocuk psikiyatristi ile pedagog/psikoloğun işbirliği oldukça önemlidir. Çünkü bu bozukluk zaman zaman ilaç tedavisi ile psiko-pedagojik tedavinin bir arada yürütülmesini gerektirir. Belirtilerin şiddeti, kontrol edilebilirliği, çocuğun yaşı, ailenin yapısı ve çocuğun zeka seviyesi tedavi planının oluşturulmasında belirleyici olmaktadır. Bireysel tedavilerin yanı sıra, benzer özelliklere sahip olan çocukların katılımı ile sürdürülen grup çalışmaları da DEHB tedavisinde çok önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle grup içinde yaşadıkları uyum ve kontrol problemlerinin çözümünde grup çalışmaları çok etkili olmaktadır.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocuklarda En Sık Gözlenen Özellikler

* Dikkatsizlik (okulda, mesleki veya toplumsal alanlarda görülebilir)
* Ayrıntılara karşı dikkat eksikliği, okul ve diğer ödevlerinde dikkatsizce hatalar yapma
* Akıl başka yerdeymiş gibi görünme, söylenenleri duymamış veya dinlemiyormuş görünümü verme
* Yerinde rahat duramama, gerektiği ve beklendiği zamanlarda yerinde sakince oturamama
* Uygunsuz biçimde ve yerlerde koşuşturma veya tırmanma
* Boş zamanlarında oyun veya benzeri etkinliklere katılamama, bu etkinlikleri sürdürememe
* Çok konuşma, konuşmasının durdurulamaması 
* Her şeye karışma
* Sabırsızlık, yanıtları geciktirmede zorluk, soru tamamlanmadan yanıtın verilmesi
* Yönergeleri dinlememe, sıklıkla diğer insanların sözlerini kesme
* Dokunmamaları gereken eşyalara veya objelere dokunma
* Çalışmaları plansız, düzensiz ve karmakarışık biçimde sürdürme
* Oyun ve benzeri etkinliklerde dikkatlerini uzun süre toplayamama
* Başladıkları işi tamamlamakta zorlanma
* Sıklıkla bitmemiş bir etkinlikten bir diğerine geçiş yapma. (Başladığı bir işi veya etkinliği bitirmeden sürekli bir diğerine geçiş yapma)
*Belirli bir zihinsel çaba gerektiren işlerden kaçınma (Örneğin: Yazı işi, ev ödevi), bu tip görevlerde yer almaya isteksizlik
* Kullandığı araç gereci hırpalama, dağınık ve düzensiz kullanma, kaybetme
* Günlük etkinliklerde sıklıkla unutkanlık (örneğin: Randevuları kaçırma, ödevini unutma vs)

Çocuklarda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocukluk çağında sıklıkla rastlanan psikiyatrik sorunların başında gelmektedir. Dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik (impulsivite), DEHB’nin temel belirtileridir. Görülme sıklığı, % 5-6 arası olmakta ve erkek çocuklarda kız çocuklara oranla daha fazla görülmektedir. DEHB belirtileri 4-5 yaşlarında daha belirgin hale gelmekte, özellikle okul yaşamının başlaması ile birlikte hem okul ortamında hem de sosyal yaşantıda sıkıntılar artabilmektedir. DEHB hakkında uzun yıllardır yapılan çalışmalar, bu bozukluğun organik kökenli bir bozukluk olduğunu ortaya koymaktadır.